• هدف :

هدف از این روش اجرایی، تهیه و تدوین روشی به منظور کنترل، تنظیم و کسب اطمینان از صحت ابزار یا تجهیزات پایش و اندازه گیری می باشد که بر روی کیفیت مؤثر هستند و به منظور اثبات انطباق فرآیند با الزامات مشتری و استاندارد به کار می رود.

• دامنه كاربرد :

این روش اجرایی تمامی تجهیزاتی که جهت پایش یا اندازه گیری محصول و فرآیندهای مؤثر بر کیفیت به کار گرفته می شوند را شامل می گردد.

• تعاريف:

3-1 تجهیزات پایش و اندازه گیری: وسایل و دستگاه هایی که بر حسب نیاز برای انجام پایش و اندازه گیری در فرآیندها مورد استفاده قرار می گیرند.

3-2 اندازه گیری: مجموعه ای از عملیات، با هدف تعیین نمودن تعداد یا مقدار یک کمیت.

3-3 کالیبراسیون: یک روش اندازه گیری دقیق و مخصوص، تحت شرایط خاص است که در آن مشخصات وسیله اندازه گیری مورد کالیبره با یک استاندارد معین و با دقت بالاتر مقایسه شده و خطای حاصل از اندازه گیری توسط تنظیمات یا ضریب تصحیح به حداقل ممکن کاهش پیدا کرده و به مقدار واقعی استاندارد نزدیک می گردد.

3-4 تنظیم: عملیات منظور شده برای رسیدن یک وسیله اندازه گیری به موقعیت کارآمد و مناسب جهت استفاده.

3-5 سازمان های مرجع: سازمان هایی هستند که از طرف مراجع معتبر، دارای پروانه تأیید آزمایشگاه جهت انجام امور کالیبراسیون باشند.

3-6 تجهیزات مرجع: تجهیزاتی هستند که دقت اندازه گیری آنها توسط یک سازمان ذی صلاح مرجع تأیید شده باشد و برای کنترل تجهیزات مورد استفاده قرار گیرند.

3-7 CBU: به این معناست که قبل از استفاده، کالیبراسیون این ابزار باید صحه گذاری گردد (Calibration before use).

3-8 OK: آن دسته از تجهیزات اندازه گیری که کالیبره شده و برای اندازه گیری در محدوده خطای مجاز قابل استفاده است.

3-9 Reject: آن دسته از تجهیزاتی که از نظر کالیبراسیون مردود بوده و نمی توانند جهت اندازه گیری استفاده گردند.

3-10 نمونه شاهد: نمونه هایی از قطعات که مرجع کنترلی مشخصات وصفی یا ظاهری بوده و در طرح كيفيت و طرح های بازرسی و آزمون به آنها ارجاع می شود. این نمونه ها باید هم شامل شاهد منطبق و هم شاهد غیر منطبق شود.

• مسئولیت ها:

4-1 مسئولیت نظارت بر حسن انجام این روش اجرایی بر عهده مدیریت تضمین کیفیت می باشد.

4-2 مسئولیت اجرای این روش اجرایی، تهیه و به روز کردن لیست تجهیزات و وسایل پایش و اندازه گیری، کالیبره کردن و کنترل تجهیزاتی که در داخل شرکت و یا سازمان مرجع کالیبره می شود، نصب برچسب های کالیبراسیون، ثبت سوابق کالیبراسیون و نظارت بر حمل و انجام صحیح انبارش و نگهداری تجهیزات، بر عهده مدير كنترل كيفيت می باشد.

4-3 مدیریت واحد تحویل گیرنده و شخص استفاده کننده، مسئولیت حفظ و نگهداری از تجهیزات کالیبره شده و اطلاع رسانی به کارشناس کالیبراسیون در شرایطی که تجهیزات مذکور از حالت کالیبره خارج می شوند (مانند ضربه خوردن، افتادن، شکستن و …) را بر عهده دارند.

4-4 مسئولیت ارسال ابزار و تجهیزات پایش و اندازه گیری بر عهده واحد تأمین است.

روش اجرايي کنترل و مراقبت از تجهيزات پايش و اندازه گيري مستندی است که سازمان ها در آن چگونگی کنترل و نگهداری تجهیزات خود را که قابلیت پایش و اندازه گیری را دارند را شرح می دهند