دوباره کاری چیست ؟
یکی از شاخصهای کلیدی فرآیند تولید، شاخص بازکاری میباشد. در ابتدا نیاز به این است که موارد بازکاری را در فرآیندخود مشخص کنید. این موارد شامل اقدامهایی مانند تعمیر، اصلاح و یا انجام دوباره ی فرآیندهای ساخت و تولید روی محصولاتی که سالم نبوده و معیوب میباشند اما با انجام برخی فعالیتها روی اینگونه محصولات، آنها به شرایط قابل قبولی به لحاظ کیفی رسیده و میتوان ادامه فرآیندهای ساخت را روی آنها انجام داد یا اگر محصول نهایی میباشد که آنها را به فروش رساند
مثالی در مورد دوباره کاری در تولید
به عنوان مثال از تعداد ۸۰۰۰ موتورخودرویی که تولید شده تعداد۸۰۰ عدد نیاز به انجام دوباره کاری برخی مراحل تولیدی دارند مثلا موتورها دچار نشتی روغن و آب میباشند، فیلر زنی به صورت صحیح انجام نشده یا اینکه تورک و گشتاور پیچها مناسب نیست و بایستی دوباره تورکگیری شوند .
پس از تعیین مصداقهای دوباره، تعداد و آمار موارد دوباره کاری شده را ثبت کرده و گردآوری نمایید. میزان دوباره کاری کل محصولات را نیز از آمار تک تک محصولات بدست آورید. حاصل تقسیم مقدار کل موارد دوباره کاری بر میزان تولید انجام شده ضرب در عدد ۱۰۰، درصد دوباره کاری را به ما میدهد .
مقدار این شاخص برخلاف شاخص راندمان، هر چه کمتر باشد، بهتر خواهد بود و نشانه خوبی از اجرای صحیح فعالیتهای تولیدی را در بار اول میباشد. درجهت مقابل، بالا بودن این شاخص نشان دهنده ی حجم بیشتر انجام نادرست فعالیتهای ساخت دربار اول میباشد .
بنا به عواملی چون عدم مهارت اپراتورهای تولید، خراب بودن یا تنظیم دقیق نبودن دستگاههای خط تولید، کالیبره نبودن تجهیزات اندازهگیری، شیوههای نادرست تولید، مستهلک شدن ابزارآلات تولید مانند قالبها و جیگ و فیکسچرها، عدم انجام صحیح فعالیتهای بازرسی و آزمون، شرایط نامساعد محیط کار مانند نبود نور کافی، مواد اولیه ی نامرغوب و بسیاری عوامل دیگر که بسته به شرایط سازمان شما میتواند متفاوت باشد، میزان دوباره کاری افزایش مییابد .
در صورت بالا بودن میزان دوباره کاری بایستی نسبت به تعیین عوامل وقوع این مسئله و طرح ریزی اقدامات اصلاحی برای کاهش مقدار شاخص، اقدام نمایید. کاهش هر میزان از دوباره کاری به معنای افزایش همان میزان در راندمان تولید میباشد یعنی شما به جای انجام دوباره مراحل تولیدی برای تعدادی محصول خاص، همان وقت، منابع و امکانات را صرف اجرای فعالیتهای تولیدی برای همان میزان محصولات سالم دیگر میکنید .
نمونه دوباره کاری
1) هدف:
هدف از تدوین این دستورالعمل ارائه روشی برای نحوه انجام دوباره کاري ها و مشخص کردن موارد کنترلی در آنها میباشد.
2) دامنه كاربرد:
در خصوص تمامی محصولات تولیدی، کاربرد دارد.
3) تعاريف و اصطلاحات:
تعمیر ( Repair ): اقدامی که در مورد محصول نامنطبق باید صورت گیرد تا آن محصول نیازمندی های مربوط به کاربرد پیش¬بینی شده را برآورده نماید. هر چند که ممکن است با نیازمندی های مشخص شده اولیه منطبق نباشد و می بایست از مشتری مجوز اخذ شود.
دوباره کاری ( Rework ): اقدامی که در مورد یک محصول نامنطبق باید انجام گیرد تا نیازمندی های مشخص شده را برآورده نماید.
4) وظایف و مسئوليت ها:
مسئولیت اجرای این دستورالعمل به عهده سرپرست کنترل کيفيت به همراه بازرسين کنترل کيفيت و اپراتورهای توليد می باشد.